بوجاری بذر یونجه
بوجاری عبارت است از پاک کردن خاک و خاشاک از غلات و حبوبات به وسیله غربال. در واقع بوجاری، عملی است که طی آن دانه های انواع غلات مانند گندم، جو یا برنج از پوست و ساقه ی آن جدا خواهند شد، همچنین انواع بذر علف های هرز، تخم حشرات و آفت ها نیز جدا و از بذر زدوده می شوند. البته ممکن است در هنگام جداسازی، آفت کش ها و سموم حفاظتی به بذرها افزوده شود. در این مقاله از آروین صنعت ایرانیان قصد داریم تا در مورد بوجاری بذر یونجه و مراحلی که در طی عملیات بوجاری انجام می شود توضیح دهیم.
بوجاری شامل غربال مواد گوناگون از جمله غلات و حبوبات و پاک‌کردن آنها از خاک و ضایعات است. در گذشته برای این کار از روش های دستی و سنتی استفاده می شد، اما امروزه این عمل توسط دستگاه های مخصوص انجام می شود. قدیمی ترین روش در عملیات بوجاری بذرها، باد دادن خرمن کوبیده شده است که طی آن، کشاورز به وسیله ی چنگک و وسایل دیگر، محصول را در مقابل باد پراکنده می کند؛ این روش دستی و قدیمی باعث جداسازی سبوس می شد.
امروزه وسایل متعدد و زیادی برای تمیز کردن و بوجار کردن دانه های ریز، غلات و لوبیا برای مزارع ساخته و به مردم عرضه شده است. همانطور که گفته شد در گذشته برای انجام این عمل، کشاورز محصول را هنگام وزش باد پرتاب می کرد تا کاه و سایر ناخالصی های آن جدا شود که این عمل هنوز در بسیاری از نقاط دنیا انجام می گیرد. البته با افزایش میزان تولید محصول، روش های دستی تا حدود بسیاری از بین رفته است.
لیست عنوان ها
عوارض کشت بذر بوجاری نشده
اگر بذر، بوجاری نشود و به صورت بوجاری نشده آنها را کشت کنیم، عوارضی برای ما خواهد داشت که این عوارض عبارتند از:
- گسترش علف های هرز در مزارع
اگر بذرها بوجاری نشوند، همراه با علف های هرز به کشت می روند. اگر در یک گرم بذر گندم و جو (یک گرم = حدود 25 دانه) فقط 3 دانه بذر علف های هرز وجود داشته باشد، در یک کیلوگرم بذر چیزی در حدود 3000 عدد بذر علف هرز و در یک هکتار زمین که 150 کیلوگرم بذر در آن استفاده می گردد، 450000 عدد بذر علف هرز وجود داشته که این علف های هرز همراه با بذر گندم وارد زمین می شوند.
در نتیجه ی این کار، 450000 بوته علف هرز در مزرعه سبز خواهد شد که این حجم از علف هرز می تواند خسارت جبران ناپذیري به مزرعه زیر کشت وارد کرده و عملکرد آن را به شدت کاهش دهد و در نهایت باعث کاهش چشمگیر کیفی محصول شود. البته باید توجه داشت که این مقدار علف هرز با رشد و نمو خودشان مقداری از مواد غذایی و آبی که برای محصولات مصرف می شود را استفاده کنند. علف های هرز همچنین فضاي مزرعه را اشغال کرده و در نهایت باعث کاهش محصول می شوند. - شیوع و گسترش بیماری های بذر زاد
از مهمترین عواملی که باعث خسارت و آسیب دیدن محصول گندم و جو می شود، بیماری های بذرزاد است. اگر محصول قبل از کشت بوجاری نشده و به همان صورت کشت شود، ممکن است بذر آلوده به این عوامل وارد زمین کشت شده و موجب شیوع بیماری ها در مزرعه شود. این عامل می تواند باعث ایجاد خسارت کمی و کیفی روی محصول، افزایش هزینه و… شود. - کچلی مزرعه و نبود رویش یکنواخت
اگر بذرها بوجاری نشوند، دانه های شکسته و لاغر آلوده در میان بذرها زیاد شده و وارد کشت می شوند. این بذرها به دلیل وجود عوامل مختلف بیماری که از محل شکستگی ها به بذرها نفوذ پیدا کرده اند، اشکالات جنینی و فقدان و کمبود مواد غذایی غالبا سبز نشده اند و همین امر باعث کچلی مزرعه شده و زمینه رشد و نمو علف های هرز را در مزرعه بیشتر می کند. - افزایش هزینه‌های تولید و کاهش محصول
استفاده و کشت پی در پی و مکرر از بذرهای بوجاری نشده کمیت و کیفیت محصول در حال کشت را کاهش می دهد. چرا که این بذرهای بوجاری نشده ممکن است باعث گسترش علف های هرز و توسعه انواع بیماری های گیاهی در مزرعه شوند. این عمل می تواند باعث هزینه های اضافه و دردسرهای سمپاشی برای نابودی این علف ها و بیماری ها شده و کمیت و کیفیت محصول را کاهش دهد.
پس نتیجه گرفته می شود که با رعایت تناوب کشت و استفاده از بذرهای بوجاری شده، می توان مانع از وقوع مشکلات فوق شده و یا آنها را کنترل کرد.
روش های بوجاری
انواع روش های بوجاری عبارتند از:
- بوجاری دستی
- بوجاری با دستگاه
- بوجاری متداول
در ادامه با هرکدام از این روش ها آشنا می شویم.
بوجاری دستی
در این روش ابتدا غربالی را که سوراخ های آن مناسب بوجاری کردن محصول است (سوراخ ها باید به طوری باشند که دانه های سالم از آنها عبور نکنند) انتخاب کرده و محصول بذری را یک بار با آن غربال می کنیم. پس از این کار، دانه های شکسته، تخم علف های هرز ریزدانه و ضایعات از غربال عبور می کنند و در نهایت دانه های سالم همراه با تخم علف های هرز بزرگ تر که با دانه های محصول هم اندازه هستند، باقی می مانند.
در مرحله بعد غربال دیگری را انتخاب می کنیم. باید دقت کرد که سوراخ های این غربال، بزرگ تر از دانه باشد تا دانه محصول بتواند از آن عبور کند. در نهایت فقط دانه های بذر محصول و تخم علف های هرزی که با دانه هاي بذر هم اندازه هستند از غربال عبور کرده و ضایعات، کاه و بذر علف های هرزی که از بذر محصول بزرگ تر هستند، در غربال باقی می مانند. سپس بذر را با پارو باد می دهند تا دانه های پوک و سبک و تخم علف های هرز باقی مانده از آن جدا شوند. در نتیجه دانه های بذر محصول از ضایعات و تخم علف های هرز جدا می شوند.
بوجاری با دستگاه بوجاری
بوجاری با دستگاه بوجاری بر دو نوع است:
- بوجاری سیار یا پشت تراکتوری
دستگاه بوجاری سیار یا پشت تراکتوری با استفاده از نیروی محرکه شافت تراکتور کار می کند. این دستگاه به راحتی قادر به انجام کلیه مراحل بوجاري بذور و ضدعفونی است.
- بوجاری ثابت یا کارخانه بوجار
دستگاه بوجاری ثابت با برق سه فاز راه اندازی می شود. بعد از وارد شدن نیروی برق به دینام شافتی در قسمت جلو که دارای یک فلکه دو تسمه ای است بر روی شافت دینام به همراه خار مربوطه متصل که نیروی چرخش را توسط دو عدد تسمه به قسمت بالایی انتقال داده و باعث به حرکت درآمدن فن دستگاه می شود.
در قسمت فن بر روی شافت اصلی یک فلکه آلومینیومی قرار دارد که سبب به گردش در آمدن پره های فن و ایجاد مکش معکوس از کانال گندم کش به سمت سرند می شود. نیروی حرکت فن توسط یک فلکه دیگر از جنس چدن به شافت اصلی سرند منتقل می شود. همچنین نیروی حرکت نیز توسط یک دنده آهنی به شافت حرکتی تریول و سپس به زنجیر و فلکه انتقال داده شده و باعث حرکت تریول پایین شده و از سوی دیگر نیروی دریافتی از چرخ دنده پشتی توسط تسمه ای به یک فلکه منتقل می شود. این فلکه در روی یک عدد محور شافت عصائی قرار داشته که باعث گردش موازنه های قسمت فن بالایی و گردش شافت حرکتی داخل سرند می شود.
همچنین می تواند باعث حرکت برس ها و پاکی سطح زیرین الک ها شود. در روی شافت حرکتی استوانه تري یول یک دنده آهنی وجود دارد که در اثر گردش استوانه تری یول نیرو را به گیربکس زیرین منتقل می کند. در قسمت پایین گیربکس نیز دو عدد چرخ دنده وجود دارد که یکی از جنس آهن و دیگری چدنی است. قسمت آهنی فن نیرو و شافت حرکتی استوانه و گیربکس را به حرکت در می آورد که این عمل باعث حرکت مخلوط‌‌کن بزرگ شده و دیگری نیرو را از گیربکس می گیرد و به هیلس کوچک منتقل می کند. در سر شافت حرکتی استوانه یک جفت کوپلینگ نر و ماده وجود دارد که در یک سر آن فلکه ای است که نیرو را از شافت حرکتی تریول پایین گرفته و توسط یک تسمه به قسمت ترازو منتقل و از آنجا توسط تسمه به شافت حرکتی استوانه مرتبط می کند.
بوجاری های متداول (مقدماتی)
ماشین پوست کن که از متداول ترین ماشین های بوجاری مقدماتی است. کاربرد این ماشین بوجار کردن است. در واقع این ماشین برای جدا کردن انواع پوسته و کلش‌های یک محموله بذری مورد استفاده قرار می گیرد. با وجود اینکه انواع مختلفی از پوست‌کن ها در بازار دستگاه های بوجاری وجود دارد، اما معمولا همه آنها شامل یک صفحه (یا الک) دوار یا سرزان هستند که بذرهای ریز به راحتی از آن صفحه یا الک می گذرند.
عمل بوجار و جداسازی معمولاً با جریان هوا تلفیق می‌شود. به طوریکه جریان هوا، کلش، ساقه و دیگر مواد خارجی سبک را به خارج هدایت می کند. بعضی از پوست‌کن ها فقط دارای یک کانال جریان هوا تعبیه شده هستند که بذرها در آن سقوط می کنند. البته بدون اینکه این بذرها از نظر اندازه جداسازی و بوجار شوند، مواد خارجی سبک آنها جدا می شوند.
بوجاری بذر یونجه
یونجه یکی از محصولات کشاورزی ریزدانه بوده و با این عنوان غذای اصلی دام محسوب می شود. دامداران برای اینکه از یونجه استفاده کنند، ابتدا باید آن را از مواد اضافی پاکسازی یا همان بوجار کنند. در گذشته این پاکسازی و بوجار با روش سنتی و دستی انجام می شد. طبیعی است که این روش ها دقت پایین و مدت زمان طولانی برای بوجار کردن نیاز داشت؛ چرا که دستگاه پیشرفته ای برای این کار وجود نداشته و سختی کار را زیاد می کرد.
اما کم کم و با پیشرفت تکنولوژی، دستگاه های پیشرفته بوجاری یونجه تولید و عرضه شد که باعث سهولت در این عمل شد. همچنین این دستگاه ها باعث شدند که این عمل به بهترین شکل ممکن و خالص سازی بالا در مدت زمان کوتاهی انجام شود.
البته همچنان پاک كردن و بوجاری بذر یونجه از مواد خارجی به ویژه بذر علف های هرز کاری نسبتا دشوار و اختصاصی است که معمولا به امكانات ویژه ای نیاز دارد. برای بوجار بذرهای یونجه می توان از وسایل و امكانات زیر استفاده كرد:
- غربال های مختلف
- دستگاه های خنك كننده بر حسب وزن مخصوص
- دستگاه های جدا كننده مخملی
- سیلندرهای دندانه دار
- جدا كننده های مغناطیسی
در هر حال باید توجه داشت که یكی از بهترین و ارزان ترین روش ها در صورت وجود نیروی کار ارزان قیمت و کمک گیری از کارگر، استفاده از نیروی باد و غربال های دستی است. ضروری است که بذرهای یونجه به دست آمده بوجار شده و بدون بذر علف های هرز غیر مجاز به ویژه بذر انگل سس باشند.
دستگاه بوجاری بذر یونجه
کشاورزان و دامداران می توانند با خرید دستگاه بوجاری بذر یونجه با بهترین قیمت، دانه های بذر یونجه را از پوسته آن جداسازی و بوجار کنند. این دستگاه علاوه بر اینکه پوست یونجه را جدا می کند، بذر را از خاک، سنگریزه، پوشال و دیگر مواد اضافی نیز پاکسازی کرده و بذر خالص بدون ضایعات را تحویل ما می دهد.
دستگاه بوجاری بذر یونجه دارای دقت و سرعت عمل بسیار بالایی است و می تواند در کمترین زمان ممکن مقدار زیادی بذر یونجه را جداسازی کند و به اصطلاح راندمان بالایی دارد.
دستگاه بوجاری یونجه چگونه عمل می‌کند؟
دستگاه بوجاری مورد استفاده برای بوجاری بذر یونجه علاوه بر انجام بوجاری بذر یونجه، برای بوجاری بذرهای ریز دانه محصولات کشاورزی دیگری از جمله گندم و ذرت نیز استفاده می شود. این دستگاه، بذرهای یونجه را از پوسته، تخم حشرات، خاک، سنگریزه، خاشاک و هر نوع مواد اضافی و ضایعات جدا می کند. این نوع دستگاه به وسیله الک و باد، ناخالصی ها و ضایعات را پاک کرده و بذرهای یونجه را بوجار می کند.
اگر پوسته، خاک و خاشاک، آفت ها، علف های هرز، سنگریزه ها و ضایعات از بذر یونجه جدا نشوند، بعد از کاشت بذر، گیاه به صورت نامطلوب و ناهماهنگ رشد می نماید. به همین سبب بوجاری بذر یونجه امری ضروری و لازم است که از آسیب ها و خسارت های بعدی در محصول به دست آمده، جلوگیری می کند. دستگاه بوجاری بذر یونجه دارای مدل های مختلفی است که هر کدام از آنها دارای توانایی ها و ظرفیت های به خصوصی هستند.
خرید دستگاه بوجاری بذر یونجه
همانطور که گفته شد انواع مختلفی از دستگاه بوجاری بذر یونجه وجود دارد که هرکدام با ظرفیت ها و توانایی های ویژه ای ساخته و به بازار مصرف عرضه شده اند. این دستگاه ها با توجه به ظرفیت و میزان یونجه ای که می‌توانند طی عملیات بوجاری، پاکسازی کنند دارای چندین مدل هستند.
برای مثال برخی از مدل ها دارای ظرفیت 10 تن یونجه برای بوجاری هستند، در حالی که برخی مدل های دیگر ظرفیت های 20 تن و شاید بیشتر را هم داشته باشند. با این توضیحات روشن است که برای خرید دستگاه بوجاری بذر یونجه باید به مقدار یونجه تولیدی خود و مقدار یونجه ای که هر بار قصد بوجار کردن آن را داریم توجه کرده و دستگاهی با ظرفیت مناسب را انتخاب و خریداری کنیم.
قیمت دستگاه بوجاری بذر یونجه
قیمت دستگاه بوجاری بذر یونجه، با توجه به مدل و ظرفیت قابل پذیرش بذر یونجه و ابعاد آن مشخص می شود. برندهای مختلفی کار تولید و فروش دستگاه بوجاری ریزدانه را آغاز کرده و در این زمینه فعالیت می کنند. هر کدام از این دستگاه ها از ویژگی ها، کیفیت و قیمت مخصوص به خود را دارند که این قیمت همانطور‌که گفته شد با توجه به میزان ظرفیت، ابعاد و اندازه، امکانات، سرعت پوست گیری و جداسازی یونجه، تعداد الک ها و قدرت باد متفاوت و متغیر است. دستگاه هایی که ابعاد بزرگتری داشته و مقدار بیشتری از بذر یونجه را در مدت زمان واحد بوجاری می کنند، از قیمت بالاتری برخوردار هستند.
سخن آخر
بوجاری شامل غربال مواد گوناگون از جمله غلات و حبوبات، و پاک‌کردن آنها از خاک و ضایعات است. در گذشته برای این کار از روش های دستی و سنتی استفاده می شد، اما امروزه این عمل توسط دستگاه های مخصوص انجام می شود. کشت بذر بوجاری نشده عوارضی از جمله گسترش علف های هرز در مزارع، شیوع و گسترش بیماری های بذر زاد، کچلی مزرعه و نبود رویش یکنواخت، افزایش هزینه های تولید و کاهش محصول را به دنبال دارد.
یونجه یکی از غذای های اصلی دام محسوب می شود که دامداران برای استفاده از آن، ابتدا باید آن را از مواد اضافی پاک کرده و اصطلاحاً بوجاری کنند. برای پاک كردن و بوجاری بذرهای یونجه می توان از وسایل و امكاناتی از جمله غربال های مختلف، دستگاه های خنك كننده بر حسب وزن مخصوص، دستگاه های جدا كننده مخملی، سیلندرهای دندانه دار و جدا كننده های مغناطیسی استفاده کرد.
قیمت دستگاه های بوجار یونجه با توجه به عواملی چون میزان ظرفیت، ابعاد و اندازه، امکانات، سرعت پوست‌گیری و جداسازی یونجه، تعداد الک ها و قدرت باد متفاوت و متغیر است.
سوالات تکمیلی
1. عملکرد دستگاه بوجاری بذر یونجه به چه صورت است؟
دستگاه بوجاری بذر یونجه علاوه بر اینکه پوست یونجه را جدا می‌کند، بذر را از خاک، سنگریزه، پوشال و دیگر مواد اضافی نیز پاکسازی کرده و بذر خالص بدون ضایعات را تحویل ما می دهد.
2. اگر بذر یونجه را بوجار نکنیم چه اتفاقی رخ می دهد؟
اگر پوسته، خاک و خاشاک، آفت ها، علف های هرز، سنگریزه ها و ضایعات از بذر یونجه جدا نشوند، بعد از کاشت بذر، گیاه به صورت نامطلوب و ناهماهنگ و همراه با غلف های هرز رشد می کند.
3. قیمت دستگاه بوجاری یونجه بر چه اساسی تعیین می شود؟
قیمت دستگاه های بوجار یونجه با توجه به عواملی چون میزان ظرفیت، ابعاد و اندازه، امکانات، سرعت پوست گیری و جداسازی یونجه، تعداد الک ها و قدرت باد متفاوت و متغیر است.
4. دستگاه بوجاری یونجه چگونه عمل می کند؟
این دستگاه به وسیله الک و باد ناخالصی ها و ضایعات را پاک کرده و محصول را بوجار می کند.
5. سرعت و کارایی دستگاه بوجاری بذر یونجه چگونه است؟
دستگاه بوجاری بذر یونجه دارای دقت و سرعت عمل بسیار بالایی است و می تواند در کمترین زمان ممکن مقدار زیادی بذر یونجه را جداسازی کند و به اصطلاح راندمان بالایی دارد.