سس یونجه چیست؟
یونجه گیاهی است که در بسیاری از مزارع پر آب کاشت می شود. یکی از اصلی ترین علوفه دام همین یونجه است. اما مانند هر گیاه دیگری در دنیا، یونجه نیز از نفوذ انواع بیماری ها، حشرات و انگل ها در امان نیست. این گیاه اغلب اوقات از انگل مزاحمی رنج می برد که به سس یونجه معروف است. سس نوعی انگل است که به آن زلف شیطان، پیچش جهنم یا ابریشم شبدر هم می گویند. این انگل به دور بسیاری از گیاهان مانند یونجه، همیشه بهار، اطلسی و… می روید. اما راه مبارزه با آن چگونه است؟ در ادامه بیشتر در این مورد توضیح می دهیم.
لیست عنوان ها
علف هرز سس یونجه
سس یونجه یا علف هرز سس نوعی انگل است که از گیاه میزبان خود تغذیه می کند. این گیاه هیچ گونه ریشه، کلروفیل یا برگی نداشته و بیشتر فلس های کوچکی به جای برگ دارد. اما نژادهای مختلف آن را از روی رنگ ساقه هایش می شناسند.
رنگ ساقه ها از زرد تا نارنجی و قرمز متفاوت بوده و نشان دهنده گونه های مختلف آن است. سس ها به صورت بوته مانند رشد می کنند. هر بوته می تواند بیش از 3000 بذر تولید کرده بذرهای خود را تا 10 الی 20 سال در حالت خواب نگه دارد. هر سس می تواند بین 3 الی 4 متر گسترش پیدا کند.
وجود عوامل بیرونی مانند حیوانات، آب، ادوات کشاورزی، کودهای حیوانی و بذر آلوده و باد نقش زیادی در انتشار آن دارند. گاهی اوقات حمله علف هرز سس آنقدر شدید است که گیاه به کل آب خود را از دست خواهد داد.
چطور با سس یونجه مبارزه کنیم؟
اگرچه سس یونجه آفت و انگل بسیار مضری است، اما همیشه یک راه برای از بین بردن و ریشه کن کردن آن وجود دارد. در زیر به توضیح معروف ترین روش های مقابله با آن می پردازیم.
- استفاده از بذر خالص
بذرهای تمیز و خالصی وجود دارند که عاری از هرگونه علف هرز و انگل هستند. در صورت استفاده از آنها، شانس پیدا شدن سس یونجه بسیار پایین است مگر در صورتی که زمین خود آلوده به بذرهای سس باشد. در این صورت باز هم احتمال رویش آن وجود دارد. به خصوص که این بذر بسیار مقاوم است. - عدم استفاده از کودهای دامی
اغلب اوقات کودهای دامی چون از فضولات آنها درست شده اند، آلوده به تخم های علف سس هستند. به همین دلیل توصیه می شود از کود دامی استفاده نکنید. همچنین اگر بخشی از یک زمین یونجه آلوده به انگل سس شده، از چراندن حیوانات و دام‌ها در آن قسمت جلوگیری کنید. زیرا این کار به گسترش آلودگی دامن می زند. - سس های کنده شده را بسوزانید
اگر در خاطرتان باشد، پیش تر به این موضوع اشاره کردیم که بذر سس بسیار مقاوم بوده و گاهی تا 20 سال در حالت خواب باقی مانده و دوباره فعال می شود. به همین دلیل پیشنهاد می شود در صورت وجین کردن زمین و از بین بردن سس ها، بهترین کار این است که آنها را از زمین خارج کرده و در جایی دیگر بسوزانید. در این صورت می توانید اطمینان داشته باشید که بذرها همگی سوخته و از بین می روند. - کاشت گیاهان دیگر را امتحان کنید
اگر زمین شما به بذر یا خود سس یونجه آلوده شده است، می توانید چند سال متوالی کاشت گیاهانی را امتحان کنید که نسبت به سس بسیار مقاوم اند. گندم، جو، ذرت و یا سویا انتخاب های خوبی برای این کار هستند. اگر شخم زدن را عمیق انجام دهید نیز بذرها در عمق دفن شده و امکان جوانه زدن پیدا نخواهند کرد. - استفاده از دستگاه سس گیر
استفاده از ابزار آلات مکانیکی روشی امن و مطمئن برای مقابله با این انگل است. کنترل سس یونجه روش های زیادی دارد. اما برای اطمینان از تفکیک آن از خود یونجه، استفاده از ابزار آلات کشاورزی توصیه می شود.
دو مورد از بهترین دستگاه های سس گیر:
- دستگاه سس گیر استوانه ای
یکی از دستگاه های متداول جهت سس گیری، دستگاه سس گیر استوانه ای است. این دستگاه دارای استوانه هایی است که سوراخ هستند. بذر نامرغوب، علف های هرز مانند سس و… از بذر مرغوب جدا می شوند. - دستگاه سس گیر مغناطیسی
دستگاه سس گیر مغناطیسی به گونه ای طراحی شده که به کمک میدان مغناطیسی می تواند بذرهای نامرغوب و سس یونجه را جدا کند. بذر یونجه در دو مرحله با روغن و پودر آهن مخلوط می شود. پودر آهن خواص فیزیکی دارد که به سبب آن به دانه های علف سس می چسبد.
در مرحله دوم مخلوط را از روی سیلندرهای مغناطیسی رد می کنند. دانه علف سس و پودر آهنی که به آن چسبیده جذب آهن ربا شده و بذر از یونجه جدا می شود. در نتیجه یونجه تمیز و بدون سس را در دسترس خواهید داشت.
این دستگاه با ظرفیت های مختلفی تولید می شود. اما به طور کلی در ظرفیت های 500 و 100 کیلوگرمی بسیار مورد استفاده قرار می گیرند.
سخن آخر
در این مطلب سعی کردیم شما را هرچه بیشتر با سس یونجه آشنا کنیم. این علف هرز و انگل مضر نه تنها به یونجه ها می چسبد، بلکه می تواند در صورت رشد بی رویه کل زمین زراعی یونجه را نیز تحت تاثیر قرار دهد. تنها یونجه ها نیستند که از گزند این علف هرز در امان نیستند. بسیاری از بوته ها و گیاهان دیگر نیز توسط این انگل آسیب می بینند. البته در مورد راه های مبارزه و جلوگیری از آسیب های علف هرز سس نیز صحبت کردیم. امروزه دستگاه ها و کودهای شیمیایی مناسبی برای از بین بردن این آفت وجود دارد. ادوات کشاورزی همواره انتخابی عالی برای انجام این کار خواهند بود.
سوالات متداول
1. آیا امکان رشد مجدد سس وجود دارد؟
همان طور که می‌دانید سس نوعی انگل است. ممکن است اگر یک سال در یک زمین یونجه دیده شود، سال بعد نیز دوباره رشد کند. بهترین کار سم پاشی و از بین برند بذر آن به طور مرتب است.
2. برای از بین بردن سس می توان از علف کش استفاده کرد؟
راه های زیادی برای از بین بردن این انگل وجود دارد. استفاده از علف کش می تواند انتخاب خوبی باشد. زیرا ماهیت این انگل شبیه به علف است. بنابراین میتوان روی از بین برند آن با علف کش حساب کرد.
3. سس یونجه نوعی گیاه است؟
سس نوعی انگل بوده و فاقد هرگونه ریشه و برگ است. حتی سبزینه یا کلروفیل نیز در آن وجود ندارد. بنابراین خیر سس یونجه گیاه نیست.
4. سس می تواند سبب خشک شدن یونجه یا گیاه دیگری شود؟
سس نوعی انگل است و انگل به بدن میزبان خود چسبیده و از او تغذیه می کند. بنابراین بله ممکن است تمام مواد مغذی گیاه یونجه را گرفته و حتی به طور کامل آن را خشک کند.
5. علف سس می تواند کل یک زمین یونجه را خراب کند؟
متاسفانه علف هرز سس دارای ساختاری است که می تواند به دور خود 3 الی 4 متر را آلوده کند. بنابراین اگر در مراحل اولیه با آن مبارزه نشود، می تواند به طور کامل محصول را از بین ببرد.