طرز کار دستگاه بوجاری
جدا سازی دانه از پوسته ی انواع غلات و حبوبات، پاک کردن آن ها از خاک و غبار و سنگ‌ریزه همگی تحت عنوان بوجاری نامیده می شود. در زمان های گذشته کشاورزان با استفاده از چنگک ها و وسایلی نظیر آن در تلاش بودند تا بتوانند محصولات را از سبوس جدا کنند. اما امروزه به کمک دستگاه بوجاری عمل بوجاری کردن، پاک کردن، پولیش کردن و بسته بندی محصولات با استفاده از وزش هوای درون دستگاه، تسهیل شده است.
دستگاه بوجاری:
همان طور که گفته شد به جدا سازی انواع غلات شامل برنج، جو، گندم از پوسته و ساقه بوجاری یا بوجار کردن می گویند. هنگامی که این عملیات صورت می گیرد، بذر علف های هرز، تخم حشرات و انواع آفت ها از آن ها زدوده می گردد و محصولات درجه بندی کردن می شوند. ممکن است در هنگام جدا سازی، انواع آفت کش ها و سموم محافظتی نیز به بذر ها اضافه شود. و این کار را دستگاه بوجاری انجام می دهد و به این عملیات نیز بوجاری گفته می شود.
بوجار کردن به دو روش امکان پذیر است:
الف) روش دستی
در قدیم کشاورزان مزرعه به کمک چنگک دانه های جو یا گندم را به هوا پرتاب کرده تا پوسته از دانه جدا و به کنار ریخته شوند. سپس با الک نمودن حبوبات و غلات، دانه های درشت را از کوچک متمایز می کردند و همچنین با استفاده از توری های بزرگ عمل غربال کردن دانه ها از نخاله ها را انجام می دادند.
پاک کردن این محصولات و همین طور سورتینگ و درجه بندی به کمک نیروی انسانی صورت می گرفت. در حقیقت یکی از قدیمی ترین راه ها برای بوجاری، روش باد دادن خرمن های کوبیده شده توسط چنگک های کشاورزی می باشد که در حال حاضر این روش دیگر مرسوم نیست.
ب) روش صنعتی
روشی نوین برای بوجار کردن محصولات ابداع شده است که با نیروی آن از مقدار زمان تولید تا بسته بندی کاسته و همچنین دیگر نیازمند به نیروی کار نمی باشیم. ساخت دستگاه بوجاری با سیلندر محفر و گرویتی ها تحولی در جهاد کشاورزی و صنعت بوده است که بازدهی بالا با کمترین دخالت انسانی در امر غربالگری غلات و حبوبات از ناخالصی هایی در حجم های بالا، از مزیت های این دستگاه است.
انواع دستگاه بوجاری:
بسته به مصارف افراد و نیاز بازار دستگاه های متفاوتی برای بوجار بنشن وجود دارد. اما نکته ی قابل توجه این است ک همگی دارای وجه مشترکی هستند. هر نوع دستگاه بوجاری، پاک سازی محصول از ناخالصی ها را انجام می دهد. در حقیقت اساس کار این دستگاه تمرکز بر روی تصفیه ی بنشن است.
دستگاه بوجاری حبوبات، دستگاه بوجاری غلات، دستگاه بوجاری تخمه، دستگاه بوجاری گندم، دستگاه بوجاری کنجد، دستگاه بوجاری ریزدانه و سایر موارد از جمله ماشین های بوجاری پر کاربرد هستند.
کاربرد دستگاه بوجاری:
- افزایش رونق تولید و کاهش هزینه های تولید.
- افزایش سرعت و دقت در غربالگری، پولیش کردن و بسته بندی.
- داشتن محصولی یکدست و با کیفیت.
- تفکیک ناخالصی های درون انواع حبوبات، گندم، جو، برنج و یا دانه های مختلف دیگر.
- پولش دادن دانه ها از غبار و خاک.
- درجه بندی و بسته بندی محصولات استاندارد در وزن های متفاوت با بکار گیری از کیسه پرکن اتوماتیک.
- بوجار کردن به صورت کاملا اتوماتیک و کاسته شدن از نیروی انسانی.
نحوه ی عملکرد دستگاه بوجاری
بطور کلی می توان گفت دستگاه بوجاری قابلیت پاک سازی ۵۰۰ کیلوگرم حبوبات و غلات را دارد و تا ۹۸.۵ درصد پاکسازی انجام می گردد. دستگاه بوجاری برای عملکرد خود برای پاک کردن محصولات، از روش سنتی (دستی) کمک گرفته است و تمامی مراحل تصفیه به صورت اتوماتیک و صنعتی صورت می گیرد.
ابتدا حبوبات و یا غلات مورد نظر در داخل دستگاه های بالابر ریخته می شود و از توزین های بالا وارد دستگاه می گردند. به کمک لرزش و همچنین وزش باد محصولات از سنگ، خاشاک، علف های هرز و کلیه ضایعات جدا می گردد. بسیاری از افراد قبل از اینکه محصول را وارد دستگاه بوجاری کنند از دستگاه پیش بوجاری استفاده می کنند. این دستگاه با مکانیزم خود بنشن را از ضایعات درشت، پوشال، ساقه ها و کلوخ جدا می کند تا فرآیند بوجار تسهیل گردد.
در مرحله ی بعد دانه های درشت از دانه های کوچک تر متمایز می شوند. این عمل با استفاده از غلطک های دستگاه بوجاری امکان پذیر است. برای این مرحله افراد بسته به خواسته و نوع بازار مصرفی می توانند حساسیت دستگاه را کم و یا زیاد کنند.
بعد از اتمام فرآیند زدودن، مراحل بسته بندی محصولات با توجه به وزن و ابعاد آغاز می شود. مرحله ی بسته بندی با استفاده از الک های خاص و همچنین لرزش و وزش باد صورت می گیرد. طبیعتاً دانه های درشت ارزش بیشتری در مقایسه با دانه های کوچک دارد.
در مرحله ی آخر با قرار گرفتن بنشن روی غلطک های مخصوص و لرزش پولیش داده می شوند تا ظاهر براق و جذابی به دست آورند. در نهایت این دستگاه به شما یک محصول با کیفیت، بوجاری و پولیش شده اراده می دهد.
بخش های دستگاه
- شاسی دستگاه: وزن کلی دستگاه بر روی این قسمت است.
- مخزن: اولین بخشی که مواد وارد دستگاه می شود مخزن است. خروجی مخزن توسط دریچه تنظیم کنترل می شود تا مقدار مناسب و یکنواختی از مواد وارد واحد های تمیز کننده شود.
- محفظه باد: میزان باد با توجه به وزن غلات و ناخالصی ها تعیین می شود.
- واحد های غربالی: شامل بازوهای لنگ و دو واحد تمیز کننده است که خلاف یکدیگر لرزش می کنند. کف واحد های غربالی مانند سینی است که مواد روی آن قرار می گیرد.
- استوانه های حفره دار: همانند الک هایی به منظور یکسان سازی حبوبات و غلات از نظر شکل و اندازه هستند. در واقع تفکیک دانه ها در بخش استوانه های حفره دار انجام می گیرد.
- الکتروموتر: معمولا در دستگاه بوجار از ۳ الکترو موتور استفاده می شود. یک الکتروموتور جهت راه اندازی باد و حرکت غربالگرها، دیگری برای راه اندازی غلتک مخزن ورودی بذر و نقاله های مارپیچی و الکتروموتر دیگر برای حرکت استوانه های حفره دار و برس های تمیز کننده.
سخن آخر:
یکی از لوازم پرکاربرد صنعتی که برای غربال دانه های مختلف جهت درجه بندی دانه ها در صنایع گوناگون از آن استفاده ی زیادی می شود، دستگاه بوجاری می باشد. با استفاده از فن و سرند ضایعات سبک و مواد خارجی سنگین را از بین محصول جدا سازی کرده و محصولی خالص و بدون مواد خارجی ارائه می دهد.