دستگاه بوجاری برنج
با پیشرفت تکنولوژی و رشد فناوری، تجهیزات صنعتی گسترش پیدا کردند. استفاده از ابزار های سنتی، ممکن است زمان بر باشد. اما با استفاده از روش های مدرن با امکاناتی که دارند، در زمان و نیروی انسانی صرفه جویی می کنند. دستگاه بوجاری برنج، یکی از پرطرفدارترین تجهیزات صنعتی است. در این دستگاه برنج ها یک دست و بدون ناخالصی ها هستند. در حقیقت برنج بوجاری شده در بازار مصرفی کاربرد بیشتری دارد.
انواع برنج بوجاری شده
برنج یکی از مهم ترین و اصلی ترین وعده های غذایی است که در کشور های آسیایی بسیار پرطرفدار است. مصرف برنج مزایای بی شماری دارد. تقویت سیستم ایمنی بدن، مراقبت از پوست و مو، جلوگیری از سرطان و افزایش انرژی از فواید استفاده برنج است.
برنج یکی از منابع عالی برای تأمین مواد معدنی و ویتامین ها به‌شمار می‌رود؛ ویتامین BوD، کلسیم، نیاسین، فیبر، آهن، تیامین و ریبوفلاوین، همگی در این دانه‌های ارزشمند وجود دارند. این ویتامین‌ها پایه و اساس متابولیسم بدن، سلامت سیستم ایمنی و عملکرد کلی اعضای بدن را تشکیل می‌دهند.
هر کشوری متناسب با فرهنگ و آداب و رسوم خود نوع خاصی از برنج را مصرف می کند. به طور مثال در ایران، برنج دانه بلند و کشیده بدون ناخالصی از ویژگی های برنج درجه یک است. همچنین در کشور آمریکا از برنج با دانه های متوسط و کوتاه استفاده می شود.
- برنج دانه بلند
شالی از شاليزار برداشت مى شود. سپس به كارخانه فرستاده مى شود تا مراحل سفيد شدن را طى كند. در این صورت برنج قابل استفاده می گردد. در مراحل آخر حدود ١٠يا٢٠ درصد برنج شكسته شده يا همان برنج نيم دانه به دست مى آيد. باقی دانه ها، برنج دانه بلند و سالم است.
براى جدا كردن برنج هاى نيم دانه از دانه بلند، بايد از الک رد شود تا برنج هاى شكسته از دانه هاى كامل جدا گردند. به اين نوع برنج، برنج بوجارى گفته مى شود. شایان ذکر است که ميزان جدا سازى در اين مرحله متفاوت است. همچنین به سرعت دستگاه بوجارى بستگى دارد. بهتر است به صورتی تنظيم شود كه مقدار كمى از برنج نيم دانه در كل برنج باقى بماند و برنج الک شود. توجه داشته باشید که اگر دانه هاى شكسته به طور كامل از دانه های بلند جدا شوند؛ اصطلاحا برنج ٢ مرتبه الك مى گردد. در نتیجه تعداد نيم دانه هاى داخل برنج به يك بار الك يا دوبار الك بودن بستگى دارد. به برنج یک الکه و دو الکه ، برنج بوجارى مى گويند. - برنج نیم دانه
پس از برداشت، ابتدا شالی در کارخانه ی شالی کوبی تبدیل به برنج می‌شود. در این زمان متناسب با نوع کشت، نارس بودن شالی، حمل و نقل نادرست، خشک شدن، آفت زدگی در زمان رشد ساقه‌ها، باران و سایر دلایل بعضی از دانه‌های برنج می‌شکند. این گونه دانه ها مقاومت بالایی ندارند و به اندازه های مختلف تقسیم می‌شوند. اصطلاحا به این دانه ها، نیم دانه می گویند.
این برنج شکسته، ارزان‌ترین نوع برنج است که برای پخت شعله زرد، آش، شیر برنج، حلیم، آرد، کیک و مواردی از این قبیل استفاده می شود. به علت کوچک بودن دانه، هضم آن نیز راحت است.
طرز کار دستگاه بوجاری برنج
دستگاه بوجاری برنج دارای چهار سرند و یا توری است که به عنوان فیلتر عمل می کند. تمامی قطعات برای بوجاری برنج لازم است. هر کدام از خروجی ها برنج های جدا شده را درون کیسه جدا گانه ای می ریزد.
- سرند اول یک خروجی جهت خارج کردن برنج خرد شده و یا شکسته است.
- سرند دوم یک خروجی جهت خارج کردن ضایعات و ناخالصی های برنج بوجاری شده است.
- سرند سوم یک خروجی جهت جدا کردن برنج کامل و سالم است.
- سرند چهارم یک خروجی جهت خارج کردن برنج های سر شکسته می باشد.
افراد متنناسب با نیاز و شرایط خود می توانند ظرفیت و نوع دستگاه بوجاری را انتخاب کنند. کارکرد و شیوه همگی مانند یک دیگر است اما در قطعات و تعداد سرند ها متفاوت هستند.
برای بوجار کردن برنج، ابتدا دانه های برنج از قسمت بالایی دستگاه وارد می شوند و روی طبقات و صفحه های الک پخش می گردند. بر اساس اندازه ی حفره های الک و حرکت گردشی آن، دانه های برنج از حفره ها رد می شود. در نهایت عمل سورتینگ و پاکسازی انجام می شود. در محصول به دست آمده، دانه های سالم و درشت باقی می مانند.
اگر این روش تکرار گردد، دوبار برنج الک شده است. به عبارت دیگر می توان گفت دستگاه الک زنی با داشتن انواع توری ها با چند مرحله الک با توجه به اندازه دانه ها بر روی غلطکی که در حال گردش است، پروسه بوجاری را انجام می دهد.
برخی افراد از دستگاهی بنام ترویر استفاده می کنند. این دستگاه، یکی از روش های مدرن غربال و دانه بندی دانه ها می باشد. در واقع این دستگاه یک سیستم تفکیک کننده سیلندری مجهز به استوانه های محفر دانه می باشد که بر اساس قطر، دانه های برنج بوجار می شود.
مزایای دستگاه بوجاری برنج
- این دستگاه قابلیت پاک سازی برنج از ناخالصی ها و سورتینگ دارد.
- سنگ، خاشاک، علف هرز و دیگر ضایعات از محصول جدا می شوند.
- تمامی برنج های خرد و شکسته از محصول جدا می شود و محصولی یک دست تحویل می دهد.
- الک کردن برنج و پوست گیری آن از ویژگی های برنج بوجاری شده است.
- استفاده از این دستگاه در زمان صرفه جویی می شود و منجر به کاهش نیروی انسانی می گردد.
- دانه های نارس، دانه های رنگی، دانه های سیاه و ضایعات جدا می شوند. در نهایت ضایعاتی که برنج را کم کیفیت می کند، از محصول سورتینگ می شود.
- قابلیت بسته بندی محصول با ویژگی های استاندارد وجود دارد.
- سرعت و دقت دستگاه قابل تنظیم است.
- برای خرید دستگاه بوجاری برنج، بهتر است تمامی ویژگی های آن را بدانیم و از سالم بودن قطعات اطمینان حاصل شود.
- سرعت یک دست شدن و کیسه گیری برنج حاصل شده افزایش می یابد.
- طعم و عطر برنج سورت و بوجاری شده بهبود و افزایش می یابد.
نتیجه گیری
برای داشتن یک محصول تمیز و بدون ناخالصی از دستگاه بوجاری استفاده می شود. برنج بوجاری شده، به برنجی گفته می شود که بدون ناخالصی است و جزو محصول مرغوب است. در حقیقت در فرآیند بوجاری، دانه های نیم دانه و یا شکسته از دانه های بلند جدا می شوند. سپس محصولی یک دست در کمترین زمان ممکن به دست می آید.